اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) یک نوع آرتریت محسوب می شود که مفاصل مربوط به ستون فقرات را درگیر می کند . این عارضه معمولا در مفاصل ساکروایلیاک – مفاصل انتهای ستون فقرات که متصل به لگن می شوند – ایجاد می شود . علائم معمول آن درد وسفتی است که ممکن است با مشکلات گوارشی و کاهش وزن بی دلیل نیز همراه باشد . این علائم می تواند از اوایل بزرگسالی شروع شود . محققان هنوز علت مشخصی برای ایجاد این بیماری پیدا نکرده اند ، اما با مطالعاتی که انجام شده است جهش های ژنتیکی را عامل ایجاد این عارضه می دانند .هنوز درمان خاصی برای درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) وجود ندارد ، اما با مصرف داروهای تجویزی می توان تا حدی علائم آن را کاهش و در کنار آن نیز با انجام تمرینات فیزیوتراپی دامنه حرکتی و انعطاف پذیری را در ستون فقرات بالا برد . برای شناخت علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) ، عواملی که خطر این بیماری را افزایش می دهد وراههای پیشگیری ودرمان آن تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.شما می توانید از طریق تخصصِی ترین کلینیک یعنی کلینیک فیزیوتراپی باران با پزشکان و فیزیوتراپیست های ما در ارتباط باشید واز مشاوره و معاینه ی فیزیوتراپی رایگان استفاده نمایید تا به راحتترین شکل ممکن درمان شوید .
مباحث مورد بررسي
- اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) چیست ؟
- علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS)
- علت ایجاد اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS)
- عوامل خطر اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS)
- عوارض بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS)
- چگونه یک پزشک اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) را تشخیص می دهد ؟
- مدیریت درمان
- نقش فیزیوتراپی در درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS)
- اهمیت ورزش در بهبودی بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS)
- سوالات متداول
اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) چیست ؟
اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) نوعی آرتریت است که مفاصل ستون فقرات را تحت تاثیر قرار می دهد . این عارضه بیشتر در پایه ستون فقرات متصل به لگن (مفاصل ساکروایلیاک) رخ می دهد . مفاصل ساکروایلیاک از بزرگترین مفاصل بدن شما محسوب می شود .هر بار که باسن خود را جابجا می کنید از این مفاصل استفاده می کنید . در واقع این مفاصل رابط بین ستون فقرات و لگن می باشد – مفصل ساکروم ( آخرین بخش مثلثی شکل ستون فقرات) به ایلیوم (قسمت پشتی لگن از بالا ) برخورد می کند .اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) زمانی بدتر می شود که استخوان جدیدی بین شکاف مهره ها تشکیل شود و مهره ها را به هم بچسباند . این اتفاق به دلیل تلاش بدن برای بهبودی این عارضه می باشد . با چسبیدن ستون فقرات به یکدیگر انحنای طبیعی ستون فقرات صاف شده و بدن به حالت خمیده و انعطاف ناپذیری به خود می گیرد .
دو نوع اسپوندیل آرتریت محوری وجود دارد :
زمانی که این عارضه توسط اشعه ایکس تشخیص داده می شود ، اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) نامیده می شود که به عنوان اسپوندیلیت ارتریت محوری نیز شناخته می شود . اما اگر این عارضه توسط اشعه ایکس قابل شناسایی نباشد و براساس علائم ، آزمایش خون و سایر آزمایشات تصویر برداری تشخیص داده شود ،به آن اسپوندیلیت آرتریت محوری غیر رادیو گرافیک گفته می شود .
علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS)
تمامی افرادی که به اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) میتلا می شوند ، علائم های منحصر به خودشان را تجربه می کنند که ممکن است در افراد دیگر متمایز باشد .
یکی از شایع ترین علائم این عارضه کمردرد ناشی از التهاب مفاصل ساکروایلیاک است . به جرعت می توان گفت که کمر درد در تمامی افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) دیده شده است . همچنین این درد می تواند گسترش پیدا کرده و قسمت های دیگر بدن از جمله – لگن ، باسن ، گردن و معده را درگیر کند .
سایر علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) ممکن است شامل موارد زیر باشد :
- سفتی یا مشکل در خرکت دادن باسن و کمر به خصوص در زمان هایی که مدت زمان طولانی بی حرکت بوده و استراحت می کردید برای مثال در ابتدای صبح
- احساس خستگی در صورتی که فعالیت خاصی نداشته اید .
- از دست دادن اشتها و یا کاهش وزن – در صورتی که فرد رژیم خاص نداشته است .
- احساس تنگی نفس
- ایجاد مشکلات گوارشی مانند اسهال
- ایجاد بثورات پوستی
- ایجاد مشکلات بینایی
علت ایجاد اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS)
اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) در واقع یک بیماری خود ایمنی محسوب میشود . بیماریهای خود ایمنی زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن به جای محافظت کردن از بدن به آن حمله می کند .
متخصصان هنوز پی به عامل اصلی این عارضه نبرده اند . اما با مطالعات انجام شده ،مشخص شد که جهش های ژنتیکی خاص ارتباط تقریبا نزدیکی به ابتلای اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) دارند . جهش های ژنتیکی یعنی تغییراتی که در DNA هر فردی رخ می دهد. این تغییرات زمانی اتفاق می افتد که سلول های شما برای ساختن کپی از خود تقسیم می شوند . به طور مثال بیش از 60 ژن جهش یافته وجود دارد که ممکن است به اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) مبتلا شوند . یکی از این ژن ها – ژن آنتی ژن لکوسیت انسانی (HLA- B27) است ، که در 90 درصد سفید پوستان وجود دارد که احتمال ابتلای آنها به این عارضه بیشتر می کند .
عوامل خطر اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS)
هر فردی در هر سنی که باشد ممکن است به اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) مبتلا شود . اما هستند گروه های خاصی که امکان ابتلا در آنها بیشتر است . این گروه شامل افراد :
- افراد کمتر از 40 ساله – بیش از 80 درصد افرادیکه به این عارضه مبتلا شده اند در حدود سنی 30 سالگی بوده اند .
- افردایکه در بدو تولد مرد بوده اند . (AMAB)
- افرادیکه در یکی از خویشاوندان بیولوژیکی آنها مبتلا به این عارضه بوده ویا می باشند .
- افرادیکه دچار بیماریهایی مانند – بیماری کرون ، کولیت زخمی و پسوریازیس هستند .
عوارض بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS)
یکی از شایع ترین عوارض این بیماری که ممکن است در هر فرد مبتلا شده ایی رخ دهد ، شکستگی استخوان در ستون فقرات می باشد . در مراحل ابتدایی ممکن است استخوان های ستون فقرات ،ضعیف شود . مهره های ضعیف به مرور مچاله و شکسته می شود و در نهایت شکستگی مهره ها به نخاع و اعصابی که از ستون فقرات رد می شود آسیب وارد می کند .
سایر عوارض این بیماری ممکن است شامل مواردی که در زیر ذکر شده باشد:
- خمیده شدن رو به جلو ستون فقرات که به آن کیفوز گفته می شود .
- به وجود آمدن مشکل پوکی استخوان
- به وجود آمدن آسیب های عصبی در تمامی نقاط بدن
- به وجود آمدن مشکلات بینایی مانند یووئیت . یووئیت می تواند باعث درد سریع چشم به همراه حساسیت به نور و تاری دید شود .
- به وجود آمدن مشکلات قلبی مانند آئورتیت ،آریتمی و کاردیومیوباتی . اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در آئورت ،بزرگترین شریان بدن کند . در صورتی که آئورت ملتهب و بزرگ شود ،می تواند شکل دریچه قلب را مخدوش و عملکرد آن را مختل کند . بنابراین ابتلا به این عاضه خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهد .
چگونه یک پزشک اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) را تشخیص می دهد ؟
در صورت مشاهده علائم هایی مانند – درد قفسه سینه ، تنگی نفس ، مشکلات بینایی ،کمردرد شدید ، سفت شدن غیر عادی ستون فقرات و یا ماهش وزن بی دلیل به پزشک مراجعه کنید . پزشک برای تشخیص این بیماری در ابتدای کار تاریخچه پزشکی شما را بررسی ،سپس شما را معاینه می کند . آنها در حین معاینه کردن سوالاتی را نیز در رابطه با – علائمی که دارید ، چچه زمانی برای اولین بار متوجه این علائم شدید و اینکه در طول روز با انجام دادن چه فعالیت ها یا فعالیت هایی علائم شما شدت می یابد – می پرسند . ممکن است پزشک برای تشخیص بهتر از :
- یک روماتولوژیست (متخصص بیماری آرتریت و بیماریهای مشابه) کمک بگیرید .
- از چندین آزمایش برای تایید یا رد بیماری استفاده کند . مانند :
- اشعه ایکس – عکسبرداری از مفاصل ساکروایلیاک و ستون فقرات برای بررسی علائم آرتریت
- تصویر برداری (MRI) – عکسبرداری با MRI می تواند جزئیات بیشتری را نسبت به اشعه ایکس در اختیار پزشک قرار دهد.
- آزمایش خون – با انجام آزمایش خون ،ژن های جهش یافته بررسی می شود . یکی از ژن های جهش یافته که خطر ابتلای این بیماری را افزایش می دهد ، HLA- B27 می باشد که بیش از 90 درصد سفیدپوستان دارای این ژن هستند .
مدیریت درمان
محققان هنوز هیچ درمان خاصی را برای درمان بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) پیدا نکرده اند . اما با انجام برخی درمان ها می توان علائم بیماری را مدیریت کرد و آن را کاهش داد که تاثیری در فعالیت های روزانه شما نداشته باشد. این درمان می تواند شامل :
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID)
مصرف داروهای ضد التهابی بدو نسخه مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می تواند در د و التهاب را کاهش دهد . توجه داشته باشید که مصرف بیش از 10 روز متوالی از داروهای (NSAID) مجاز نیست و نیاز به مجوز پزشک دارد .
داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری بیولوژیک (DMARD S )
داروهای ضدروماتیسمس از جمله داروهای بیولوژیکی تجویزی هستند که باید توسط پزشک تجویز شوند . این داروها درد والتهاب ناشی از این بیماری را کاهش می دهد . همچنین با مصرف به موقع می تواند از بدتر شدن این بیماری جلوگیری کند.
کورتیکواستروئید ها
کورتیکو استروئید ها جز داروهای تزریقی ضد التهابی هستند . ممکن است پزشک دارو را به طور مستقیم به مفاصل آسیب دیده تزریق کند .
فیزیوتراپی
یکی از مهم ترین راه های درمان برای این بیماری فیزیوتراپی است . چرا که درد را تسکین می دهد و اعطاف پذیری وقدرت را بهبود می بخشد . یک فیزیوتراپ با توجه به نیازها و شرایط شما برنامه ای را طراحی می کند که می تواند شامل موارد زیر باشد :
- تمرینات دامنه حرکتی و کششی
- تمرینات تقویتی برای عضلات شکم و پشت
- آموزش وضعیت مناسب بدن ( از جمله وضعیت خواب ، راه رفتن ، نحوه نشستن)
جراحی
در درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) به ندرت ممکن است از جراحی استفاده شود . در واقع تنها در صورتی که یک پزشک پیشنهاد جراحی می کند که تمامی درمان های این عارضه جوابگو نبوده وعلائم نیز شدیدتر شده باشد .
نقش فیزیوتراپی در درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS)
در این بیماری هدف از فیزیوتراپی – مدیریت درد در زمان داشتن درد و حفظ وضعیت مناسب در مقابل پیشرفت بیماری است . فیزیوتراپ در ابتدا شما را معاینه می کند . او در واقع میزان حرکت کمر وباسن ، وضعیت ستون فقرات ، میزان قدرت اندام ها و همچنین اجزای بدن را از نظر آسیب عصبی بررسی می کند . سپس یک برنامه خاص مطابق با شرایط و علائم شما طراحی می کند .این برنامه می تواند شامل – تمرینات کششی ، تمرینات تقویتی و قدرتی برای عضلات و آموزش برای داشتن یک وضعیت بدنی مناسب – باشد .
تمریناتی برای درمان
تمامی محققان ورزش را برای افرادیکه مبتلا به این عارضه هستند را بسیار مفید می دانند و آن را از نظر پزشکی ثابت کرده اند . برای مثال با ورزش کردن می توان مشکل تنگی نفس که یکی از علائم های این عارضه است را بهبود بخشید . انجام تمامی ورزش ها و تمریناتی که فیزیوتراپ برای شما انجام می دهد ، برای حفظ و یا بهبود تحرک ستون فقرات و یا مفاصل آسیب دیده می باشد . تمرینات کششی ، تقویتی و همچنین تمرینات تناسب اندام از اجزای مهم یک برنامه ورزشی برای بیماران مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) هستند . همچنین این نکته را فیزیوتراپ به شما یادآوری می کند که در صورت داشتن درد در حین تمرین ،آن را متوقف کنید و تمرین دیگری را انجام دهید . در اینجا برخی از تمرینات آورده شده است :
تمرین : گربه و گاو
این کشش برای تحرک در ستون فقرات هر فردی عالی است. همانند تصویر می نشینیم و حرکات شملره 1و2 را انجام می دهیم . برای بهره بردن از این تمرین نیازی به فشار بیش از حد نیست . اگر به آرامی هم این تمرین را انجام دهید مفید خواهد بود .این تمرین را 10 تا 15 بار تکرار کنید .
تمرین : کشش قاب درب
از آنجایی که اکثر افرادیکه مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) هستند ، کمر آنها حالت خمیده روبه جلو می باشد ، تمرین کشش قاب برای کشش قسمت بالایی پشت و سینه عالی است . در این تمرین را مطابق تصویر به آرامی انجام دهید و نیاز به فشار نیست . 30 ثانیه در این وضعیت بمانید . 10 بار این تمرین را تکرار کنید .
تمرین : ژست کودک
این تمرین کششی را برای ستون فقرات و شانه ها ایجاد می کند . روی زمین به صورت دوزانو بنشینید و سر خود را مطابق تصویر روی زمین و دستان خود را مقابل خود به صورت کشیده قرار دهید . حدود 20 تا 30 ثانیه در این حالت بمانید . سعی کنید در زمان انجام آن آرام باشید . این تمرین را 1 تا 3 بار انجام دهید .
تمرین : حرکات کششی Y & W
این تمرین حرکتی خوب برای احساس بزرگ شدن شانه ها و ستون فقرات است. صاف بایستید و پاهای خود را به عرض شانه باز کنید . بازوهای خود را به صورت حرف “Y” دراز کنید، سپس آنها را به حرف “W” برگردانید.این تمرین بین 10-20 در طول روز انجام دهید.
تمرین : سگ پرنده
این تمرین برای بهبود قدرت مرکزی و عضلات کمر است. مطابق تصویر روبرو قسمت شماره 1 قرار بگیرید . در این تمرین باید تعادل بدن خود را حفظ کنید. حال دست چپ خود را بالا آورده و به سمت جلو بگیرید . در همان زمان پای راست خود را به بالا آورده و به سمت عقب صاف کنید (همانند تصویر) . مواظب باشید که کمرتان قوس پیدا نکند . 2 تا 3 ثانیه در این حالت بمانید و به آرامی حالت اولیه برگردید. حال این تمرین را دست وپای برعکس انجام دهید.
آموزش وضعیت مناسب بدن
کمردرد ناشی از بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) می تواند فردی را وادار کند تا وضعیت بدنی خود را تنظیم کند که درد کمتری داشته باشد . چرا که به مرور زمان و با اصلاح وضعیت بدن – سفتی ،ضعف و درد عضلانی و مفاصل کاهش خواهد یافت .بنابراین یکی از برنامه های مهم فیزیوتراپ آموزش وضعیت بدنی مناسب است . فیزیوتراپ از شما می خواهد – تمرینات کششی مربوط به وضعیت بدن که به شما آموزش داده شده است را در منزل هم انجام دهید . این تمرینات را 2تا 4 بار در هفته انجام دهید .همچنین در زمان نشستن در پشت میز ،در هنگام پیاده وری و در زمان تماشای تلویزیون هوشیار باشید و بدن خود را صاف نگه دارید .
در اینجا 2 تمرین از تمریناتی که برای وضعیت بدن استفاده می شود ،ذکر شده است :
تمرین شماره 1
پشت به دیوار بایستید . پشتتان ،پاشنه پا و شانه هایتان را به دیوار بزنید . سر را به سمت دیوار فشار دهید . مواظب باشید که سرتان کج نشود . 5 ثانیه نگه داریر و به حالت عادی برگردید . این تمرین را 10 بار انحام دهید .
تمرین شماره 2
روی شکم خود دراز بشکید و مستقیم به جلو نگاه کنید . دست ها را در کنار بدنتان قرار دهید . حال یک پا را از روی زمین بلند کنید به صورتی که زانو صاف بماند . سپس بازوی مقابل آن را از جلو بالا بیاورید . ینج ثانیه در این حالت بمانید و بعد از آن به حالت اولیه برگردید . این تمرین را 10 بار انجام دهید .
اهمیت ورزش در بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS)
یکی از راهکارهای مهم برای کاهش علائم بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) و حفظ انعطاف پذیری و قدرت ستون فقرات ، ورزش کردن می باشد . ورزش به افراد کمک می کند تا تحرک و انعطاف پذیری در طول دوره درمان حفظ شود و از بدتر شدن بیماری جلوگیری می کند . در کل ورزش کردن به بهبودی وضعیت بدن ، بهبود تعادل و قدرت ، افزایش سلامت قلب و عروق ، کاهش فشار خون بالا و کنترل وزن کمک می کند . حال باوجود اینکه دچار بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) هستید ،باید ورزش کنید . ورزش عضلات پارانخاعی و عضلات مرکزی بدن را تقویت می کند . گفتیم شایع ترین علائم این بیماری کمردرد ناشی از مفاصل ساکروایلیاک است که با ورزش کردن فشار را از روی مفاصی کمر برمی دارد . با ورزش هایی مانند پیاده روی و شنا می توان مقاومت ماهیچه ها را تثبیت کرد . فعالیت های قلبی و عروقی پراکندگی موتد مغذی را در مفاصل و دیسک ها افزایش داده و جریان خون را در بافت ها افزایش می دهد . تمامی این موارد سلامت و عملکرد بهتر بدن را نشان می دهد . صرف نظر از اینکه ورزش و تمرین های ورزشی برای درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) مفید هستند ، باید در هنگام انتخاب یک برنامه ورزشی با یک فیزیوتراپ مشورت کنید . زیرا برخی از ورزش ها به علت پر تحرک بودنشان ممکن است شرایط شما را بدتر کند . بنابراین ورزش های ارتباطی مانند فوتبال و بسکتبال می تواند خطر آفرین باشد و ورزش های کم تاثیر مانند یوگا ، شنا و پیلاتس می تواند گزینه های مناسبی باشند .
سوالات متداول
چه مدت بعد از شروع درمان احساس بهتری خواهم داشت ؟
بعد از شروع درمان به زودی شما احساس بهتری خواهید داشت . علائم شما ممکن است به طور کامل از بین نرود اما با یافتن درمان هایی که برای شما مفید هستند بهبود پیدا می کنید . این را بدانید که بهبودی با ورزش و فیزیوتراپی به صورت تدریجی حاصل می شود .
در صورت ابتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) چه انتظاری می توانم داشته باشم ؟
اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) یک بیماری طولانی مدت است که ممکن است علائم آن را برای مدت طولانی شاید تا پایان عمر به همراه شما باشند . که باید این علائم را مدیریت کنید . برخی از افرادیکه که علائم شان خفیف تر است ممکن است به طور کامل بهبود یابند ،با این حای باید همیشه مواظب باشند چون احتمال اینکه بیماری دوباره عود کند وجود دارد .
چه ورزش هایی برای اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) مناسب است ؟
ورزش های کم تاثیر یا بدون ضربه مانند یوگا ، تای چی ، شنا ،پیاده روی یا دوچرخه سواری مناسب هستند .
مدت زمان بهبودی اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) چقدر است ؟
مدت زمان بهبودی برای همه یکسان نیست ، بسته مفاصل آسیب دیده و شدت بیماری می تواند یک ماه تا یک سال زمان ببرد .
و در آخر
همانطور که در مقاله خواندید اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) نوعی آرتریت محسوب می شود که مفاصل مربوط به ستون فقرات را درگیر می کند. اگر شما به این عارضه مبتلا هستید ، به معنای واقعی کلمه درد در ناحیه کمر شما را آزار می دهد . درد ،سفتی و مشکلات گوارشی از علائم های این عارضه می باشد که می تواند سطح انرژی روزانه شما را تحت تاثیر قراردهد و شما را از فعالیت هایتان باز دارد . درست است که هنوز هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد اما می توان علائم های آن را با مدیریت درست کنترل کرد. محققان علت ایجاد این بیماری را جهش های ژنتیکی می دانند . با درمان های به موقع و مصرف داروهای ضد التهابی می توان تا حدی علائم آن را کاهش داد و در کنار آن با انجام تمرینات فیزیوتراپی دامنه حرکتی و انعطاف پذیری را در ستون فقرات بالا برد و از بدتر شدن بیماری جلوگیری کرد . شما می توانید از طریق تخصصِی ترین کلینیک یعنی کلینیک فیزیوتراپی باران با پزشکان و فیزیوتراپیست های ما در ارتباط باشید واز مشاوره و معاینه ی فیزیوتراپی رایگان استفاده نمایید تا به راحتترین شکل ممکن درمان شوید .
 علل و علائم به همراه بهترین راه درمان چيست؟){kind=link}
بدون دیدگاه