زانو درد یکی از بیماری های شایعی است که در جمعیت عمومی شایع است. سندرم درد پاتلوفمورال (درد کشکک رانی) یکی از بیماری‌های رایج زانو است که با نام زانوی دونده نیز شناخته می‌شود. این سندرم در افرادی که می دوند و ورزش هایی که شامل دویدن و پریدن می شوند بیشتر است. درد پاتلوفمورال (PFP) در بزرگسالان زیر 40 سال شایع است.درد زانو اغلب هنگام دویدن، بالا یا پایین رفتن از پله ها، نشستن طولانی مدت یا چمباتمه زدن افزایش می یابد. درمان های ساده، مانند استراحت و یخ، اغلب کمک می کند. اما گاهی اوقات درد پاتلوفمورال نیاز به فیزیوتراپی دارد. برای شناخت علائم درد کشکک رانی ، عواملی که خطر این بیماری را افزایش می دهد وراههای پیشگیری ودرمان آن تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.شما می توانید از طریق تخصصِی ترین موسسه یعنی كلينيك فیزیوتراپی باران با فیزیوتراپیست های ما در ارتباط باشید واز مشاوره و معاینه ی فیزیوتراپی رایگان استفاده نمایید تا به راحتترین شکل ممکن درمان شوید .
مباحث مورد بررسی
- سندرم درد کشکک ران
- آناتومی
- علت ایجاد سندرم کشکک رانی
- علائم سندرم کشکک رانی
- عوامل خطر سندرم کشکک رانی
- تشخیص سندرم کشکک رانی
- مدیریت ودرمان
- چگونه یک فیزیوتراپیست می تواند به درمان درد کشکک رانی کمک کند؟
- اقدامات بعد از درمان
- سوالات متداول
سندرم درد پاتلوفمورال
Patellofemoral-Pai-Syndrome (PFPS) یا همان سندرم درد کشکک رانی یک اصطلاح برای توصیف درد در جلوی زانو و اطراف کشکک یا کاسه زانو است. گاها به آن «زانوی دونده» یا «زانوی جامپر» نیز می گویند، زیرا در افرادی که در ورزشکار هستند – به ویژه زنان و بزرگسالان جوان – دیده می شود، امااین سندرم (PFPS) در غیر ورزشکاران نیز رخ می دهد.درد و سفتی ناشی از این سندرم کشکک رانی می تواند بالا رفتن از پله ها، زانو زدن و انجام سایر فعالیت های روزمره را سخت کند. مشکلات مربوط به هم ترازی کاسه زانو و انجام تمرین های شدید ورزشی ، اغلب عواملی هستند که مشکلات مربوط به این سندرم را گسترش می دهند .
آناتومی
زانو بزرگترین مفصل و یکی از پیچیده ترین مفصل های بدن محسوب می شود .که تشکیل شده است از:
- انتهای تحتانی استخوان ران (استخوان ران)
- انتهای فوقانی ساق پا (استخوان ساق پا)
- کشکک (کشکک زانو)
رباط ها و تاندون ها ، استخوان ران را به استخوان های ساق پا متصل می کنند. چهار رباط اصلی زانو به استخوان ها می چسبند و مانند طناب های قوی استخوان ها را در کنار هم نگه می دارند.ماهیچه ها هم توسط تاندون ها به استخوان ها متصل می شوند.
- تاندون چهارسر ران ماهیچه های جلوی ران را به کشکک متصل می کند.
- بخش هایی از تاندون چهار سر ران – به نام شبکیه کشکک – به استخوان درشت نی متصل می شود و به تثبیت کشکک کمک می کند.
- کشش از کشکک به سمت استخوان درشت نی، تاندون کشکک است.
چندین ساختار در مفصل زانو وجود دارد که حرکت را برای زانو آسان تر می کند. به عنوان مثال، کشکک در یک شیار در بالای استخوان ران به نام تروکلئر قرار دارد. زمانی که زانوی خود را خم یا صاف می کنید، کشکک در داخل این شیار به جلو و عقب حرکت می کند.
یک ماده لغزنده به نام غضروف مفصلی قسمت های : انتهای استخوان ران، شیار تروکلئر و قسمت زیرین کشکک را می پوشاند. غضروف مفصلی به استخوان‌های شما در زمان حرکت پا کمک می کند تا به آرامی روی هم سر بخورند.
غضروف زانوی شما توسط منیسک ها محافظت می شود – دیسک های لاستیکی C شکل که به عنوان ” ضربه گیر” بین استخوان ران و ساق پا عمل می کنند و به محافظت و تثبیت مفاصل زانو کمک می کنند. هر زانو دارای دو منیسک است – یکی در قسمت خارجی زانو (جانبی) و دیگری در داخل (معدنی). منیسک های داخلی و جانبی غضروف مفصلی استخوان های ران و ساق پا را محافظت می کنند، اما غضروف مفصلی کاسه زانو یا شیار تروکلئار را محافظت نمی کنند.
همچنین سینوویوم به حرکت زانو کمک می کند – پوشش نازکی از بافت که سطح مفصل را می پوشاند. سینوویوم مقدار کمی مایع تولید می کند که غضروف را روان می کند. علاوه بر این، درست زیر کاسه زانو یک پد کوچک از چربی وجود دارد که کاسه زانو را بالشتک می کند و به عنوان ضربه گیر عمل می کند.
علت ایجاد سندرم کشکک رانی
1 . استعمال مفرط
- در بسیاری از موارد، فعالیت‌های فیزیکی شدید است که فشار مداومی را به زانو وارد می‌کند – دویدن، چمباتمه زدن، و بالا رفتن از پله‌ها – و منجر به ایجاد این سندرم می شود .
- تغییرات ناگهانی در فعالیت بدنی که می‌تواند به دفعات فعالیت ( افزایش تعداد روزهایی که در هفته ورزش می‌کنید) یا به مدت یا شدت فعالیت (دویدن در مسافت‌های طولانی‌تر) مرتبط باشد.
2 . ناهنجاری کشکک
سندرم درد کشکک رانی همچنین می تواند به دلیل ردیابی غیر طبیعی کاسه زانو در شیار تروکلئر ایجاد شود. در این حالت، کشکک در هنگام خم شدن زانو به یک طرف شیار به بیرون رانده شده است. این ناهنجاری باعث افزایش فشار بین پشت کشکک و تروکلئر می شود و بافت های نرم را تحریک می کند.
عواملی که در ردیابی غیر طبیعی کاسه زانو نقش دارند عبارتند از:
- ایجاد مشکل در تراز شدن پاها بین باسن و مچ پا، که منجر به جابجایی بیش از حد کاسه زانو به سمت خارج یا داخل ساق پا شود، یا در شیار تروکلئر بیش از حد سوار شود – وضعیتی به نام کشکک آلتا ایجاد می کند .
- عدم تعادل یا ضعف عضلانی، به ویژه در عضلات چهار سر ران در جلوی ران و عضلاتی که به صورت بیرونی می چرخند. زمانیکه زانو خم و راست می شود، ماهیچه های چهارسر ران و تاندون کمک می کنند تا کاسه زانو در مرکز شیار تروکلئار قرار گیرد، همراه با عضلات ران که به کنترل موقعیت استخوان ران کمک می کند. عضلات چهارسر ران ضعیف یا نامتعادل می توانند باعث ردیابی ضعیف کاسه زانو در داخل شیار شوند.
- استفاده از تکنیک ها یا تجهیزات ورزشی نامناسب ، تغییر در کفش یا سطح بازی (مثلا تغییر از یک زمین چمن طبیعی به زمین با چمن مصنوعی) عوامل دیگری هستند که می تواند به درد کشکک رانی کمک کنند .
علائم
از شایع ترین علامت سندرم کشکک رانی (PFPS)وجود یک درد مبهم و دردناک در جلوی زانو است. این درد معمولاً آرام آرام شکل می گیرد و اصولا مربوط به فعالیت است – ممکن است در یک یا در هر دو زانو وجود داشته باشد. سایر علائم رایج این سندرم عبارتند از:
- درد در هنگام ورزش و فعالیت هایی که زانو را به طور مداوم خم می کند – مانند بالا رفتن از پله ها، دویدن، پریدن، یا چمباتمه زدن
- درد در جلوی زانو به علت نشستن های طولانی مدت با زانوهای خمیده – مانند نشستن در سینما، ماشین یا هواپیما
- درد مربوط به زمانیکه در سطح بازی یا شدت فعالیت تغییری به وجود آمده است .
- شنیدن صدای ترق در زانو ، هنگام بالا رفتن از پله ها یا در زمان ایستادن پس از نشستن طولانی مدت
عوامل خطر
عواملی که می توانند خطر شما را افزایش دهند عبارتند از:
- سن– سندرم درد کشکک رانی معمولاً در نوجوانان و جوانان شایع است. آرتریت بیشتر مقصر مشکلات زانو در افراد مسن است.
- جنسیت – زنان دو برابر مردان در معرض خطر ابتلا به درد کشکک رانی قرار دارند. این فرضیه به این دلیل است که زنان لگن پهن تری دارند.در لگن پهن تر، زاویه برخورد استخوان های مفصل زانو را افزایش می دهد.
- ورزش های خاص – ورزش‌هایی مانند دویدن و پریدن می‌تواند فشار بیشتری را به زانو وارد کند. مخصوصا در زمانیکه آموزش بیشتری به ورزش اضافه گردد باعث ایجاد این سندرم می شود .
تشخیص دردکشکک رانی در طول معاینه فیزیکی:
پزشک درباره سلامت عمومی فرد و علائمی که تجربه می کند را سوال می کند. پزشک ازاینکه چه زمانی که درد زانو شروع شده ، در مورد شدت درد و اینکه کدام فعالیت ها درد را بدتر می کنند، سوالاتی می پرسند. در طول معاینه فیزیکی پزشک برای تعیین محل دقیق درد، ممکن است به آرامی جلوی زانوها و کاسه زانوها را فشار داده و بکشد. آنها همچنین ممکن است از فرد بخواهند که در طول معاینه چمباتمه بزنید یا بپرید تا قدرت زانوی فرد را بیازماید.برای تشخیص سریعتر علت درد ، پزشک ممکن است موارد زیر را نیز بررسی نماید:
- هم ترازی ساق پا و موقعیت کاسه زانو
- ثبات زانو، چرخش لگن و دامنه حرکتی زانو و باسن
- کاسه زانو برای علائم حساسیت
- اتصال عضلات ران به کاسه زانو
- قدرت، انعطاف پذیری و استحکام عضلات جلوی ران و عضلات پشت ران
- سفت شدن طناب پاشنه و انعطاف پذیری پاها
در نهایت، پزشک ممکن است به فرد توصیه کند تا یکسری آزمایشات هم انجام دهد تا سایر مشکلات مربوط به زانو را رد کند . این آزمایشات شامل :
اشعه ایکس – اصولا پزشک تنها با یک معاینه فیزیکی می تواند سندرم کشکک رانی را تشخیص دهد. با این حال، برای رد آسیب به استخوان‌های تشکیل‌دهنده زانو، تست تصویر برداری با اشعه ایکس را توصیه می‌کنند.
MRI – اسکن MRI تصاویر واضحی از بافت های نرم بدن مانند رباط ها، تاندون ها و ماهیچه ها ارائه می دهد. اگر پس از مدتی، علائم فرد با فیزیوتراپی و ورزش های خانگی همچنان وجود دارد، ممکن است پزشک MRI را برای فرد تجویز کند.
مدیریت درمان
برای درمان سندرم کشکک رانی برای تسکین درد و بازیابی دامنه حرکت و قدرت در بیشتر موارد، می توان به صورت غیر جراحی درمان کرد.
درمان های غیر جراحی :
- تغییرات فعالیت – تا زمانی که دردتان از بین برود از انجام فعالیت هایی که باعث درد زانوی شما می شود خودداری کنید. به این معنی :
- روال تمرینی خود را تغییر دهید
- فعالیت‌های کم‌تأثیر را جایگزین کنید – استفاده از دوچرخه سواری ثابت، فشار کمتری بر مفصل زانو وارد می‌کند.
- در صورت داشتن اضافه وزن ، با کاهش دادن وزن خود فشار کمتری به زانو وارد می شود.
- روش RICE – RICE مخفف استراحت، یخ، فشرده سازی و ارتفاع است.
- استراحت- با استراحت کردن از وارد کردن وزن بر روی زانوی دردناک خودداری کنید.
- یخ – از کمپرس سرد به مدت 20 دقیقه و چند بار در روز استفاده کنید. در نظر داشته باشید که یخ را مستقیماً روی پوست قرار ندهید.
- فشرده سازی – به آرامی زانو را با یک باند کشی بپیچید و برای جلوگیری از تورم اضافی یک سوراخ در ناحیه کاسه زانو ایجاد نمایید. اطمینان حاصل کنید که باند به خوبی قرار گیرد تا باعث درد اضافی نشود.
- ارتفاع. تا جایی که ممکن است زانوی خود را بالاتر از قلب خود قرار دهید و استراحت کنید.
- دارو –استفاده از داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می تواند به کاهش تورم و تسکین درد کمک کند.
- فیزیوتراپی – فیزیوتراپ با دادن تمرینات خاص به فرد در بهبود دامنه حرکتی کمک می کند.اصولا فیزیو تراپ تمرکز خود را بر تقویت و کشش عضله چهارسر ران و عضلات ران قرار می دهد، زیرا این عضلات برای تثبیت کاسه زانو با هم کار می کنند.
درمان جراحی
درمان سندرم کشکک رانی بندرت احتیاج به جراحی پیدا می کند و فقط در موارد شدیدی که از درمان غیرجراحی پاسخی دریافت نشود درمان های جراحی اتفاق می افتد. درمان های جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آرتروسکوپی – در طی این روش، یک وسیله نازک به اندازه مداد را از طریق یک برش کوچک در پوست وارد زانو می‌کند. این دستگاه که آرتروسکوپ نامیده می شود حاوی لنز دوربین و نور است. ابزارهایی برای ترمیم مشکل را می توان از طریق بریدگی های کوچک دیگر در پوست وارد کرد.
- تنظیم مجدد – در مواردی که دچار درد شدیدتری هستید، نیاز به جراحی زانو برای رفع زاویه کاسه زانو یا کاهش فشار روی غضروف است.
چگونه یک فیزیوتراپیست می تواند به درمان درد کشکک رانی کمک کند؟
یک فیزیوتراپیست با ارزیابی فرد ، با یک برنامه درمانی خاص به کشش و تقویت عضلات اطراف زانو، به سندرم درد کشکک ران کمک کند. فیزیوتراپیست می تواند به بهبود هم ترازی زانو کمک کند و آموزش اینکه چگونه هنگام حرکت دادن زانو از عضلات خود به درستی استفاده کنید. همچنین آنها آموزش هایی را در مورد چگونگی جلوگیری از درد و آسیب را به شما ارائه میدهند.
فیزیوتراپیست ها بر اساس معاینه ، برنامه درمانی را مطابق با مشکلات هر فرد ارائه می دهند .اغلب این برنامه شامل :
آموزش بیمار – به بیمار در مورد مدیریت تمرینات ، فرم دویدن و تمریناتی برای جلوگیری از کار بیش از حد زانو آموزش می دهند تا بعد از درمان دوباره این سندرم رخ ندهد.
درمان دستی – از ماساژ برای تسکین درد رباط‌ها و ماهیچه‌های سفت در اطراف کاسه زانو و ران و همچنین برای بهبود تحرک و امکان همراستایی مناسب کاسه زانو استفاده می‌شود.
ارتز پا – اگر فرد دچار ناهنجاریهای پا باشد باعث ایجاد سندرم درد کشکک رانی می‌شوند، در اینجا استفاده از ارتز پا می‌تواند به تنظیم مناسب پا ،کاسه زانو و راه رفتن کمک کند.
آموزش الگوی راه رفتن و حرکت – با آموزش وتمرین کردن نحوه ی درست راه رفتن و دویدن می توان ،الگوی حرکتی که باعث می شود درد زانو تشدید پیدا کند را جایگزین کرد.
تمرینات تقویتی مرکزی : فیزیوتراپیست علاوه بر تمرینات برای درمان کشکک ران ،یکسری تمرینات برای تقویت عضلات تنه برای حمایت از حرکات کلی بدن و کاهش فشار روی فرد انجام می دهد .
تمرینات توانبخشی برای سندرم درد کشکک رانی (زانوی دونده)
کشش همسترینگ ایستاده
پاشنه پای آسیب دیده خود را روی یک چهارپایه قرار دهید. زانوی خود را صاف نگه دارید. به سمت جلو خم شوید، در باسن خم شوید تا کشش خفیفی را در پشت ران خود احساس کنید.در هنگام انجام این کار، شانه ها ویا کمر خود را خم نکنید. کشش را برای 15 تا 30 ثانیه نگه دارید. 3 بار تکرار کنید.
کشش عضلات چهارسر ران
به اندازه یک بازو از دیوار فاصله بگیرید و پای آسیب دیده دور از دیوار قرار بگیرید. رو به جلو، بایستید وبا یک دست خود را به دیوار محکم کنید. با دست دیگر، مچ پای آسیب دیده را بگیرید و پاشنه پا را به سمت باسن بکشید. سعی کنید کمر خود را صاف نگه دارید. زانوهادر کنار هم بمانند. این کشش را برای 15 تا 30 ثانیه نگه دارید.
لیفت پا دراز کشیده
به پهلوی سالم دراز بکشید، عضلات ران آسیب دیده را سفت کنید و آن ساق را 8 تا 10 اینچ از پای دیگر بلند کنید. پا صاف بماند . به آرامی پایین بیاورید. 3 ست 10 تایی انجام دهید.
ست های چهارگانه
روی زمین بنشینید و پای آسیب دیده را صاف و پای دیگر را خم کنید . ماهیچه های بالای رانرا سفت کنید و پشت زانوی پای آسیب دیده را به زمین فشار دهید. این موقعیت را 10 ثانیه نگه دارید. وبعد رها کنید . 3 ست 10 تایی انجام دهید.
اسکات روی دیوار با توپ
پشت به دیوار بایستید و مستقیم به جلو نگاه کنید. شانه ها را شل نگه دارید و پاها را در فاصله 2 فوتی از دیوار و به اندازه عرض شانه از هم دور نگه دارید. یک توپ فوتبال را پشت سر خود قرار دهید. پشت خود را صاف نگه داشته ، به آرامی چمباتمه بزنید(زاویه 45 درجه). این موقعیت را به مدت 10 ثانیه نگه داشته و سپس به موقعیت قبلی برگردید. 3 ست 10 تایی انجام دهید .
تثبیت زانو
1-یک تکه پارچه کشی را دور مچ پای سالم گره بزنید. انتهای دیگر آن را به یک درب ببندید.رو به در روی پای آسیب دیده بایستید و زانوی خود را کمی خم کنید . عضلات ران خود را سفت نگه دارید. در حین حفظ این وضعیت پای سالم را که پارچه به آن وصل است را حرکت دهید. 3 ست 10 تایی انجام دهید.
- 90درجه بچرخید تا پای بدون پارچه به درب نزدیک شود. پایی را که پارچه به آن بسته شده از بدن خود دور کنید. 3 ست 10 تایی انجام دهید.
- دوباره 90 درجه بچرخید تا پشتتان به سمت در باشد. پا ی بسته شده را مستقیماً جلوی خود حرکت دهید. 3 ست 10 تایی انجام دهید.
اقدامات بعد از درمان
سندرم درد کشکک رانی معمولاً با اقدامات ساده و فیزیوتراپی برطرف می شود. با این حال، اگر روال تمرینی یا سطح فعالیت های اصولی خود را تنظیم نکنید، ممکن است دوباره عود کند.
اقدامات دیگری وجود دارد که می توانید برای جلوگیری از عود درد زانو کشککرانی انجام دهید. آنها عبارتند از:
- پوشیدن کفش های مناسب با فعالیت های خود
- گرم کردن بدن قبل از فعالیت بدنی
- در روال گرم کردن خود تمرینات کششی و انعطاف پذیری برای عضلات چهارسر ران و همسترینگ را بگنجانید .همچنین بعد از فعالیت ، بدن خود را سرد کنید .
- افزایش تدریجی آموزش
- هر نوع فعالیتی که در گذشته به زانوهای شما آسیب زده کاهش دهید .
- برای جلوگیری از فشار بیش از حد به زانو، وزن بدن خود را سالم نگه دارید.
سوالات متداول
چه چیزی باعث ایجاد سندرم کشکک رانی می شود؟
علت ایجاد بین افراد می تواند متفاوت باشد، اما اغلب در نتیجه تغییر بار کاسه زانو است. عوامل اصلی کمک کننده : ضعف در باسن و ران باشد، سفتی در همسترینگ و ساق پا.
سندرم کشکک رانی چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک می تواند را با بررسی سابقه سلامتی و انجام یک معاینه فیزیکی تشخیص دهد. ممکن است برای ارزیابی زانو به اشعه ایکس نیاز باشد.
کدام عضله در سندرم کشکک رانی ضعیف است؟
مطالعات اخیر نشان داده است که به دلیل ضعف ابدکتورهای هیپ (عضلات گلوتئوس مدیوس و مینیموس) در کاهش دامنه چرخش داخلی استخوان ران باعث ایجاد این سندرم می شوند .
آیا ماساژ برای درد کشکک رانی خوب است؟
ماساژ درمانی می تواند با کاهش تنش عضلانی و تقویت آرامش، باعث تسکین موقت درد کشکک شود.
ورزش درماني براي درمان سندرم كشكك راني
به پشت دراز بکشید و پاهایتان صاف باشد.یک حوله رول شده زیر زانوی خود روی پایی که قرار است ورزش کنید قرار دهید.پاشنه پا باید روی زمین قرارگیرد و انگشتان پا مستقیماً به سمت سقف باشد.
عضله ران خود را سفت کنید و پشت زانوی خود را داخل حوله فشار دهید.در حالی که ران خود را منقبض می کنید، پای شما باید ثابت بماند.این موقعیت را حفظ کنید.آرام باشید و تکرار کنید.
به صورت عمودی روی یک صندلی بنشینید.پای پای آسیب دیده خود را به سمت بیرون بچرخانید، سپس زانوی خود را صاف کنید و چرخش پا به بیرون را حفظ کنید.در حالی که به آرامی پا را به سمت پایین پایین می آورید، حرکت را کنترل کنید.
به سمت جلو دراز بکشید و پاهای خود را روی لبه تخت قرار دهید.برای افزایش کشش، یک حوله تا شده را زیر ران پای آسیب دیده خود قرار دهید.باسن خود را محکم روی تخت نگه دارید، سعی کنید زانوی آسیب دیده خود را صاف کنید.
متوجه خواهید شد که می توانید با فشار دادن بیشتر پای خود به پایین با پای خوب خود کشش را افزایش دهید.
هنگام صاف کردن زانو اجازه ندهید باسنتان از تخت جدا شودا تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
در حالت نشسته با یک نوار در اطراف مچ پا شروع کنید.یک پا به عنوان یک لنگر عمل می کند در حالی که پای آسیب دیده قرار است کار را انجام دهد.
پای آسیب دیده را در مقابل مقاومت باند صاف کنید.با بازگشت به موقعیت شروع حرکت را کنترل کنید.
و در آخر
همانطور که در مقاله خواندید سندرم درد کشکک رانی یکی از بیماری‌های رایج زانو است که با نام زانوی دونده نیز شناخته می‌شود زیرا در افرادی که ورزشکار هستند – به ویژه زنان و بزرگسالان جوان – شایع تر است . اما بااین حال در افراد دیگر هم دیده شده است . درد در جلوی زانو در هنگام ورزش کردن مانند پریدن و دویدن از علائم این سندرم محسوب می شود. استفاده بیش از حد از زانو به بطور غیر اصولی و ناهنجاریهای موجود در کشکک می تواند از علت های ایجاد این سندرم شود. خوشبختانه در ابتدای ایجاد این سندرم می توان بااستفاده از درمانهای های ساده و ارجاع به فیزیوتراپی به صورت کاملا اصولی درد را برطرف و عضلات ران و زانو تقویت کرد.شما می توانید از طریق تخصصِی ترین موسسه یعنی كلينيك فیزیوتراپی باران با فیزیوتراپیست های ما در ارتباط باشید واز مشاوره و معاینه ی فیزیوتراپی رایگان استفاده نمایید تا به راحتترین شکل ممکن درمان شوید .
بدون دیدگاه